Cuộc Phiêu Lưu Của Marie Đệ Nhất - Quốc Vương Xứ Sedang

Câu chuyện "một người Pháp làm vua ở Tây Nguyên" từng được một vài sách báo nhắc đến, song hầu như chưa có ai miêu tả một cách đầy đủ về cuộc đời của một nhân vật đã từng khuấy động xã hội Việt Nam và xã hội châu Âu vào những năm cuối cùng của thập niên 1880. Quyển sách mà các bạn đang có trong tay là sự thể hiện lòng mong mỏi vẽ lại một cách tương đối rõ nét hình ảnh một kẻ sống đời lang bạt, thỏa chí phiêu lưu và từng làm cho chính quyền thực dân Pháp phải nhiều phen điên đảo.

Nhân vật chính trong câu chuyện có tên đầy đủ là Auguste Jean-Baptiste Marie Charles David, về sau các sách báo thường viết với cái tên Marie-David de Mayréna, sinh ngày 31-1-1842 tại Toulon, Pháp, con trai của một sĩ quan thủy quân lục chiến. Y sung vào quân ngũ rất sớm và vào năm 20 tuổi (1862) đã có mặt trong đạo quân viễn chinh Pháp tại Nam Kỳ. Giải ngũ năm 1868, trở về Pháp, lập gia đình và tái ngũ trong trận chiến tranh Pháp - Phổ năm 1870, rồi lại giải ngũ sau khi chiến tranh kết thúc, Mayréna chọn cuộc sống lang bạt rày đây mai đó và cuối cùng quay trở lại Việt Nam năm 1885. Cuộc gặp giữa y và Toàn quyền Đông Dương đầu tiên Constans làm thay đổi hẳn cuộc sống của y. Y nhận lãnh một sứ mạng vô cùng nặng nề, song với bản chất hiếu động, thông minh, hoạt bát, kèm theo ít nhiều giảo hoạt, y đã thành công trong việc tập hợp các sắc tộc trên cao nguyên miền Trung dưới ngọn cờ của Pháp. Song cuộc sống có những bất ngờ không ai lường trước được. Sự thay thế nhân sự trong chức vụ Toàn quyền Đông Dương kéo theo sự thay đổi chính sách của thực dân Pháp, biến Mayréna từ một kẻ có công trở thành kẻ tội đồ. Sau một chuyến công du Lào và Thái Lan không thành công, y trở về "vương quốc" nhìn thấy sự đổ vỡ được báo trước, người vợ đầu ấp tay gối qua đời, các giáo sĩ quay lưng vì sợ đụng chạm với bộ máy cầm quyền. Để vượt qua khó khăn và kiếm sống, Mayréna phải rời bỏ "vương quốc" của mình, phiêu dạt ở Hải Phòng, Hà Nội, Hong Kong, rồi Paris (Pháp), Bruxelles (Bỉ), lợi dụng sự ngây thơ và tính hám danh hám lợi của xã hội trưởng giả để sống qua ngày.

Nội dung tập sách này dựa chủ yếu vào tác phẩm của Soulié và Tập san BAVH, đồng thời có sự tham khảo, chắt lọc từ nhiều nguồn tư liệu khác ở các sách báo phát hành sau thập niên 1920. Bên cạnh đó, tác giả cũng lồng vào thời điểm xảy ra câu chuyện những sự kiện lịch sử được ghi chép từ chính sử Việt Nam, từ các văn kiện chính thức của chính quyền thực dân Pháp, cùng các tư liệu bán chính thức hay phi chính thức của các cây bút nước ngoài, để bạn đọc có một cái nhìn rộng hơn về các sự kiện và nhân vật lịch sử sống tại Việt Nam vào các thập niên 1860 -1870-1880, có liên quan ít nhiều đến câu chuyện. Một số văn kiện gồm công văn, thư tín, bài báo có giá trị về mặt tư liệu và lịch sử được viết tỉ mỉ, không tiện lồng vào câu chuyện chính, chúng tôi dịch trọn và xếp trong phần phụ lục để độc giả có thêm tư liệu hầu bổ sung và đối chiếu với phần chính.